Maraşlı esnaf: Ekonomi zaten zayıftı yarını bilemeyiz
Serkan Alan – Ceren Bayar
MARAŞ – Depremin 11. gününde Maraş’ta kurtarma çalışmaları büyük ölçüde tamamlandı. Çok sayıda can kaybının yaşandığı kentte, dükkanlarında hasar oluşmayan veya hafif hasar gören hayatta kalanlar yaralarını sarmaya çalışıyor.
‘KİMLER GİTMİŞ OLABİLİR, MARAS BOŞALDI’
Depremin ardından çok sayıda göç veren kentten sağ kurtulanların cenazelerini toprağa gömerek çevre illere gittiklerini anlatan Maraşlılar, kentin boş olduğunu ve kentten çıkabilenlerin olduğunu dile getiriyor.
BAZI bakkallar hizmet vermeye başladı
Kentin daha az bakımlı mahallelerinde bakkal, market gibi bazı küçük işletmelerin hizmet vermeye başladığı Maraş’ta kente gelen esnaf, gönüllü ve güvenlik görevlilerinin ihtiyaçlarını karşıladığını anlatıyor.
KIYMETLİ EŞYALARIN OLDUĞU MAĞAZALARDA 7/24 ZİYARET
En büyük yıkımın yaşandığı şehrin merkezinde yer alan ve birbirinden değerli eserlerin satıldığı kuyumcu, telefoncu gibi esnaflar 7 gün 24 saat dükkanlarında nöbet tutuyor. Evlerinin ya yıkıldığını ya da ağır hasar gördüğünü belirten esnaf, dükkanlarında malzemeleri alacak yerlerinin olmadığını söylüyor.
HALİT BİNALAR HASAR TESPİT ÇALIŞMALARINA BAŞLADI
Gönüllü sayısının azaldığı kentte dükkanları kullanılamaz hale gelenler, hasar tespit çalışmasının başlamasını ve yetkililerin kendilerine ulaşmasını bekliyor. Öte yandan kentte ayakta duran binaların hasar durumlarının tespiti için çalışmalar sürüyor.
‘ASK VE POLİS ALIŞVERİŞ YAPIYOR’
Kent merkezindeki tarihi çarşıdaki dükkanında hasar oluşmayan Adem Tatmış, depremde yere düşen malzemeleri toplayarak depremin 8. gününde dükkanını açtığını söyledi. Askeri malzeme sattığını belirten Tatmış, kentte görev yapan asker ve polislerin çamaşırhane, bere gibi ihtiyaçlarını dükkândan karşıladığını söyledi.
‘Ekonomi zaten zayıftı ve deprem oldu’
Deprem öncesi ekonominin esasen zayıf olduğunu belirten Tatmış, önümüzdeki döneme ilişkin kaygılarını şöyle aktardı: “Ekonomi zaten zayıftı. Bir de arkasından deprem vurunca… Ne diyeyim, bizim devlete de diyecek sözümüz yok. Ondan sonra nasıl bilmiyorum. Umarım hayatta kalabiliriz. Aksi takdirde hükümet hakkında ne söyleyebiliriz?”
‘BÖYLE GİBİ OLMAYACAK’
Maraş’ın deprem bölgesi olduğunu ve devletin gerekli önlemleri almadığını belirten Tatmış, depremin ardından Maraşlıların şehri terk ettiğini belirterek, “Kentte kimse kalmadı. Yüzde 50’si gitti. Çoğu çadırlarda yaşıyor. İş durdu. Eskisi gibi olmayacak.”
‘BENİM YEREL MÜŞTERİMİZ YOK’
Maraş merkezde temel gıda ürünleri satan Kutsal Kayan ve Yemliha Kayan da deprem nedeniyle meskenlerini kaybetti. Depremin ardından dükkanlarını açan Kayaanlar, kentte “yerli” müşteri kalmadığını, arama kurtarma için kent dışından gelenlere satış yaptıklarını söyledi. Şehri terk etmek istemediğini belirten Aziz Kayan, “İnsanlar gelecek mi? Şu anda kimse yok. Yerli müşterim yok. İnsanların gelip gelmeyeceğini zaman gösterecek. Açabildiğim kadar açarım, kimse olmasa da o şekilde kapatırım” dedi. Eser alabilecekleri toptancı diye bir şey olmadığını belirten Aziz Kayan, “Ben Elimdeki mallar bitince alabilir miyim bilmiyorum. Şu anda elimdekileri bitirmeye çalışıyorum. Bittiğinde alamazsam bir şey yapamam.” dedi.
Başta yoğurt ve süt olmak üzere köy eserlerini sattıklarına değinen Yemlihan Kayan, “Milletin sütü, yoğurdu, köylünün elinde kaldı. Yemek zamanı. Süt ve yoğurt da alamıyorum. Yiyecekler yetiştirilirken bu şekilde yığılmış. Bu işte fırsatçılık çok, sıkıntı çok var” dedi.
‘DESTEK BEKLİYORUZ, GELECEĞİNİ UMUYORUM’
Deprem sonrası hafif hasarlı evlerine girmek zorunda kaldıklarını ve dükkanını yeni açtığını belirten esnaf Yunus Çam, “Şehir bomboş. Aradığım birçok kişi Ankara, Erdemli ve Mersin’e gitti. Bugün köyden şehre geldim, boş görünüyor” dedi. “Geleceğin nasıl olacağını kimse bilemez” diyen Çam, “Devletten 10 bin 15 bin destek raporu aldık. Biz de destek bekliyoruz, inşallah gelir” dedi.
‘HİZMET SEKTÖRÜNDEYİZ, PAZARI AÇMAK ZORUNDA KALDIK’
Şehrin depremden görece daha az etkilenen bir bölümünde yer alan pazar, hizmet vermeye başlayan işletmelerden biri. Market çalışanlarının tamamının depremzede olduğunu ve bir kısmının şehri terk ettiğini belirten Rafet Şoför, kalan çalışanla marketi toplayıp hizmete açtıklarını ifade etti. Servis bölümünde oldukları için marketi açtıklarını, ihtiyaçlarını karşılamaları gerektiğini düşündüklerini belirterek, “Açmak zorundayız çünkü insanımızın kişisel bakım ürünlerine, diş fırçasına ve diş macununa ihtiyacı var. Halkımız bu hayat sıkıntısı içinde kendilerine hizmet ettiğimiz için bize teşekkür ediyor” dedi.
Şehir dışından ve yurtdışından gelen gönüllüler ve kurtarma ekiplerinin de taleplerini karşıladığını belirten sürücü, portatif pos dışında internete bağlı cihazlarının çalışmadığını belirterek, “Elimizden geleni yapıyoruz. Ürün tedariği sağlayan firmaların durumunu da bilmiyoruz. Elimizde kalanlarla idare ediyoruz. Dışarıyla iletişim halindeyiz. En çok ihtiyaç duyulan ürünleri temin etmeye çalışıyoruz” dedi.